مهمانان اجلاس ACD و کنفرانس هسته‌ای، اصفهان را چگونه دیدند؟!

روایت خارجی‌ها از بهار 1403 اصفهان

تاریخ انتشار: 23 اردیبهشت 1403

«خبر خیلی خوب این است که در پاسپورتمان مهر نمی‌زنند!» این روایت رئیس اتاق بازرگانی دارالسلام برونئی بود که بعد از سفرش به ایران برای حضور در دومین اجلاس اتاق‌های بازرگانی کشورهای عضو مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا (ACD) رو به دوربین ما بیان کرد؛ دو حقیقت مهم در این گفته نهفته است که اگر هدفمان رونق گردشگری اصفهان (و ایران) در شرایط فعلی باشد، باید به آن‌ها توجه و استراتژی‌های دقیقی برایشان طراحی کنیم.

فروردین و اردیبهشت امسال اصفهان با همه اخبار عجیب سیاسی‌اش، چگونه گذشت؟! پاسخ به این سؤال را در گزارش پیش رو که ماحصل اصفهان گردی‌هایم با گردشگران خارجی ویژه‌ای است، بخوانید.

یک جمله که تصمیم‌گیران باید قاب بگیرند!

«اصفهان، زیست غنی پیوسته‌ای داشته و اوج شکوه تاریخی این شهر همیشه در اتصال بیشتر و عمیق‌تر به جهان، رخ داده است.» این جمله، ماحصل همه تجاربی است که طی بیش از یازده سال گذشته به‌عنوان یک روزنامه‌نگار تخصصی حوزه میراث و گردشگری داشته‌ام؛ نتیجه‌ای است حاصل از همه کتاب‌های تاریخی که خوانده‌ام، همه گفت‌وگوهایی که با صاحب‌نظران داشته‌ام و همه اصفهان‌گردی‌ها و مصاحبه‌هایی که با گردشگران خارجی اصفهان انجام داده‌ام.

این «نتیجه» مهم اما مهجور است؛ چون بخش بزرگی از....

دکتر علی قاسم‌زاده، شهردار اصفهان از ادامه کاوش گذر کمرزرین و اهمیت حفاظت از نشانه‌های هویتی اصفهان گفت

نسبت به هویت اصفهان حساسیم

تاریخ انتشار: 16 اردیبهشت 1403

«ما خودمان کلنگ را کنار گذاشتیم! عملیات عمرانی را متوقف و پروژه کاوش گذر کمرزرین را تعریف کردیم. می‌توانستیم این کارها را نکنیم؛ سرمان را زیر بیندازیم و عملیات عمرانی را پیش ببریم؛ اما به جایش ادبیات پروژه را تغییر دادیم. حفظ نشانه‌های هویتی اصفهان برای ما مهم است»؛ این روایت شهردار اصفهان بود وقتی دیروز صبح بعد از بازدید از محوطه و شنیدن صحبت‌های باستان‌شناس سرپرست پروژه از او خواستم رو به دوربین، پاسخی به منتقدان بدهد و از اهمیت کاوش گذر کمرزرین بگوید.

«پروژه کاوش گذر کمرزرین» حالا مایه افتخار است. اینکه مسئولان میراثی پیدا شدند که شکایت را به دادستانی ببرند و حکم بگیرند، اینکه مردمی پیدا شدند که پای توقف پروژه بایستند و اینکه باستان‌شناسان و اهالی رسانه و دغدغه‌مندان میراث با فشارهای اجتماعی و رسانه‌ای قطعه بزرگی از پازل تغییر سرنوشت کمرزرین را تکمیل کردند و درنهایت، مدیران شهری دغدغه‌مندی بودند که برای تغییر پارادایم تلاش کردند و با کمک همه، به‌ویژه متخصصان باستان‌شناسی بالاخره پروژه کاوش گذر کمرزرین آغاز شد؛ پروژه‌ای که دست‌کم برای دغدغه‌مندان حوزه میراث اصفهان از هر پروژه شهری دیگری مهم‌تر و حساس‌تر است و گردشگران و متخصصان بسیاری را هم تابه‌حال از شهرهای مختلف و مخصوصا پایتخت، به اصفهان کشانده تا تماشا کنند، نظر کارشناسی بدهند و درباره یافته‌های پرتعدادش گمانه‌زنی کنند و البته خبرنگاران بسیاری هم از رسانه‌های مختلف محلی و ملی پابه‌پای کاوش حرکت کردند و برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به میراثی که نزدیک بود برای همیشه از دستش بدهیم، ایستادند.

ما هم در روزنامه «اصفهان زیبا» سعی کرده‌ایم قدم‌به‌قدم ماجرای کمرزرین را ثبت کنیم؛ نه‌فقط برای امروز، که برای فردا؛ فردایی که چنددهه یا چندسده بعد خواهد بود و ما گرچه دیگر در این دنیا نخواهیم بود، باید پاسخگوی تک‌تک تصمیم‌ها و روایت‌هایمان باشیم.

آغاز فاز دوم پروژه کاوش

دیروز صبح فصل جدیدی از زیست گذر کمرزرین آغاز شد. مجوز پروژه که پایان فروردین‌ماه تمام شد، کار کاوش چندروزی متوقف مانده بود و تیم کاوش مشغول آرشیوسازی یافته‌های پرتعدادش شدند (برآوردهای غیررسمی از آمار صدهزار یافته، حکایت می‌کند) و درعین‌حال منتظر تمدید مجوز و تأمین اعتبار ماندند.

گزارش اختصاصی «اصفهان‌زیبا» از آنچه این‌ روزها در دو قدمی مسجد جامع عتیق می‌گذرد:
یک مطالبه: کاوش کمرزرین تمدید شود!

به گزارش اصفهان زیبا؛ «تمدید شود!» این مطالبه‌ای است که دغدغه‌مندان حوزه میراث فرهنگی درباره پروژه کاوش کمرزرین دارند. عملیات کاوش قدم‌به‌قدم با یافته‌های بسیار مهمی همراه بود و دستاوردهایش تا اینجای کار شگفت‌انگیز است.

آیا این پروژه که می‌تواند نماد یک تغییر پارادایم در حوزه مدیریت شهری باشد، در مسیر تبدیل‌شدن به یک سایت‌موزه باستان‌شناسی مهم شهر به حرکت ادامه خواهد داد؟! این سؤال را از محمدعلی ایزدخواستی (مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان)، سجاد علی‌بیگی (رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی ایران)، نوروز رجبی (مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور) و علی شجاعی اصفهانی (سرپرست پروژه کاوش گذر کمرزرین) پرسیدیم و به پاسخ‌های مهمی هم رسیدیم.

گزارش ویژه از موزه‌ای در شهر افشنه، زادگاه شیخ‌الرئیس:
روایت‌های موزه «ابن‌سینا» نزدیک بخارا
تاریخ انتشار: 8 شهریور 1402

«موزه ابن‌سینا» در شهر افشنه نزدیک بخارا یکی از مقاصد کمترشناخته‌شده ازبکستان است که معمولا گردشگران ایرانی در تورهای ازبکستان، راهی‌ آنجا نمی‌شوند؛ اما من تصمیم گرفتم یک نیم‌روز از سفرم را به این موزه اختصاص دهم. از اصفهان راهی بخارا و افشنه شدم و این درست عکس مسیری بود که یک‌هزاره پیش، ابن‌سینا پیموده بود!

تاشکند، سمرقند و بخارا را که دیدم، نوبت رسید به افشنه یا افشونا؛ جایی که برای دیدنش هیجان زیادی داشتم، اما مسیر رسیدن به آن هزینه‌بر، کمی طولانی و نسبتا سخت بود. چاره‌ای نبود؛ دیدن زادگاه ابن‌سینا و موزه‌ای به نام خود او، آن‌قدر جذابیت داشت که سختی‌ها را به جان بخرم! و البته کنجکاو بودم بدانم روایت ازبکستان از شیخ‌الرئیس که ما با تبختر کامل او را ایرانی می‌دانیم و ردپایش را در اصفهان دنبال کرده‌ایم، چیست.

از اصفهان تا دارالاسلام خوارزم
ده چیزی که در خیوه ازبکستان مرا شگفتزده کرد
تاریخ انتشار: اول شهریور 1402

خیوه را با نام تاریخی «خوارزم» می‌شناسیم؛ شهر کوچک اما جذابی در غرب ازبکستان که مخصوصا اگر یزدی یا اصفهانی باشید، حسابی از دیدنش شگفت‌زده می‌شوید؛ چون قرابت‌های دل‌نشینی با بافت تاریخی یزد و مناره‌ها و میراث اصفهان دارد. در گزارش پیش رو روایت سفر سه‌روزه‌ام را به این شهر مهم ایران فرهنگی می‌خوانید.

«ازبکستان شما را غافلگیر می‌کند» و یادتان باشد که «خیوه را حذف نکنید!»؛ اگر اهل و اهلی سفر هستید و از دیدن میراث و فرهنگ لذت می‌برید، این دو گزاره را به یاد داشته باشید.

من سفر ازبکستان را بعد از مکالمه یک‌ساعته با یک دوست راهنمای گردشگری، انتخاب کردم. اول برایم از دیدنی‌ها و فرهنگ ازبکستان گفت و بعد تأکید کرد: «مطمئنم تو خیلی لذت می‌بری از این سفر و خیلی هم شگفت‌زده می‌شی.»

این حرف باعث شد از فرصت تعطیلات استفاده کنم و تنها راهی ازبکستان شوم؛ بدون آنکه از قبل برنامه‌ دقیقی داشته باشم و بلیت حمل‌ونقل میان شهرهای سمرقند، بخارا، خیوه، افشنه، شهری‌سبز، اورگانج و تاشکند را خریده باشم.

حالا روایت سفر ازبکستان را در چند گزارش مجزا می‌نویسم؛ چراکه هرکدام از شش شهری که در دو هفته سفرم به این کشور دیدم، آن‌قدر روایت جذاب دارند که نمی‌شود همه را در یک گزارش برایتان بنویسم. اولین روایت اما به خیوه اختصاص دارد.

...

تحلیل ماجرای «گران‌ترین تور یک روزه ایرانی» با هدی رستم
چرا تهرانگردی یک‌روزه 11میلیون‌تومانی جنجالی شد؟
تاریخ انتشار: 1402/05/11

در متن پیش رو، سعی کرده‌ام از زوایای مختلف تور یکروزه جنجالی هدی رستمی را بررسی کنم و نکات مثبت و منفی موضوعی را که با واکنش‎‌‌های منفی زیادی هم روبه‌رو شده، پیش روی مخاطب بگذارم.

«یک روز از صبح تا شب، تهرانِ مورد علاقه هدی رستمی را به همراه خودش ببینید، کیفِ هدیه شامل دفتر سفر دریافت کنید و درمورد سفرهای تک‌نفره از زبان او بشنوید؛ قیمت این تجربه، 11 میلیون و 200 هزار تومان است.» کجای این گزاره و این تعریف تور، اشتباه به نظر می‌آید که با انتقادات شدیدی روبه‌رو شده است؟ زوایای مثبت این «اتفاق» چیست؟

لُب کلام این که به نظر من در این مجال، چشم اسفندیار، موضوع Fast queue است که درباره‌اش می‌نویسم.

...

اجازه بدهید از «خوشگل‌سازی» به «رفتار هنرمندانه» در صنایع دستی برسیم!
صنایع دستی، خلق هنر، مشارکت شهروندی
تاریخ انتشار: 09:39 - چهارشنبه 1402/03/24

صنایع‌دستی برای ما آشنای غریب است؛ اما مسئولانی در هفته جاری سعی کردند رفاقت بیشتر و عمیق‌تری میان ما و «دست‌ساخته‌های هنرمندانه ایرانی» ایجاد کنند؛ البته چون مسئولیتشان ایجاب می‌کرد این کار را بکنند! بعضی‌هایشان خوش‌سلیقگی کردند و رغبت و مشارکت مردم را هم دیدند. بعضی‌هایشان روی سن ایستادند و رو به هنرمندان گفتند: «جان هر کی دوست دارین خوشگل بسازین»!

در گزارش پیش رو، روایت‌هایم را می‌خوانید از پنج‌رویداد اصفهان که در آن‌ها حاضر شدم، به جز یکی، هر کدام را هم دوبار طی دوروز متفاوت دیدم و با برخی دست‌اندرکاران و بازدیدکنندگانشان گفت‌وگوهای پراکنده‌ای داشته‌ام. خواندن این مطلب که نوشتنش 17 سال و 12 ساعت طول کشیده، 11 دقیقه زمان می‌برد.

دوعنوان پرطمطراق و سنگین برای اصفهان داریم؛ شهر جهانی صنایع‌دستی (World Handicrafts City) و شهر خلاق صنایع دستی و هنرهای مردمی (World Creative City of Crafts and Folk Arts) و این دوعنوان به سه‌دلیل برای اصفهان محقـق شدند.

گرمابه قاضی؛ حلقه‌ای‌ افزوده به چرخه گردشگری اصفهان
تجربه حمام ایرانی با «عزیزالسلطنه» و «انیس‌الدوله»
تاریخ انتشار: 11:13 - پنجشنبه 1401/12/25

«حمام ایرانی» حالا چهار سال است که به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر اصفهان شناخته می‌شود و دلیل این اتفاق هم افتتاح گرمابه قاضی (Qazi Persian Bath) است. در یکی از کهن‌ترین محله‌های شهر و با فاصله کمتر از ده دقیقه پیاده‌روی تا مسجد جامع عتیق اصفهان (میراث جهانی بشر) بنایی وجود دارد که متولد دوره صفویه است و یکی از اجزای یک مجموعه متشکل از بازار و مسجد و حمام محسوب می‌شود.

...

میزبانی وانک از مراسم سال نو میلادی
تاریخ انتشار: 14:41 - دوشنبه 1401/10/12

ساعت کلیسا وانک رأس ساعت ده صبح یازدهم دی‌ماه 1401، ده ضربه نواخت. در چوبی کلیسا به روی ارامنه ایران و عده محدودی از خبرنگاران و عکاسان مسلمان اصفهان گشوده شد تا آیین مذهبی اولین روز سال نو میلادی برای 417 امین سال متوالی با حضور ارامنه در اصفهان اجرا شود؛ مراسمی که امسال رنگ رخسارش متفاوت بود.

گل سرسبد جلفای نو، دیر آمِناپرگیچ مقدس (که به کلیسای وانک معروف است و به عنوان کلیسای جامع ارمنیان اصفهان و جنوب ایران شناخته می‌شود) امسال هم میزبان ارمنیان و غیرارمنیانی بود که سال نوی میلادی را با مراسم کلیسایی در قلب اصفهان آغاز کردند؛ رخداد ارزشمندی که نشان از میراث‌داری تاریخی اصفهان در حوزه ادیان دارد و مایه تبختر ماست.

باروِو دز، شنورهاوُر نوُر داری

هر که وارد می‌شد، با لبخند سال نو را تبریک می‌گفت: «باروِو دز، شنورهاوُر نوُر داری» و مسیر در ورودی مجموعه تا در ورودی کلیسای هوسپ آرماتاتسی مقدس را می‌پیمود. من با یک خانواده جوان ارمنی ساکن تهران که برای اولین بار کلیسا وانک را می‌دیدند، هم‌قدم شدم.

آرا و آرنیه، پدر و مادر خانواده بودند و با دختر خردسالشان، آنا ماریا، سفر اصفهان را در آغاز سال 2023 میلادی تجربه می‌کردند. آرنیه تعریف کرد که همیشه عکس‌های وانک را دیده و حالا خیلی هیجان‌زده است که دارد از نزدیک این کلیسای مهم ارامنه ایران را می‌بیند. آن‌ها هر سال در کلیسای محلی خودشان، کلیسا تارکمانچاس در محله زرکش تهران، سال نوی میلادی را جشن می‌گرفتند؛ اما امسال آمده بودند تا اصفهانگردی کنند و مراسم مذهبی سال نو را هم در وانک بگذرانند.

به تجربه این خانواده دوست‌داشتنی فکر کردم؛ آن‌ها گردشگرانی بودند که میراث (آیینی که میراث ناملموس محسوب می‌شود) را در میراث (بنای تاریخی کلیسا وانک که در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده) تجربه کردند.
...

هفت‌خوان ویزای هند
تاریخ انتشار: 10:10 - پنجشنبه 1401/09/10

باورتان می‌شود که ایرانی‌ها برای گرفتن ویزا هند، شب را در ماشین بخوابند تا صبح زود اولین نفری باشند که اسمشان را در لیست متقاضیان تحویل مدارک می‌نویسند؟! این ماجرا درباره گرفتن ویزای شینگن به‌مراتب سخت‌تر، هزینه‌برتر و عجیب‌تر شده و حتی باید بگوییم تقریبا امکان‌ناپذیر به نظر می‌رسد! اما هند تا پیش از این یکی از کشورهایی بود که روند اخذ ویزایش برای ایرانیان نسبتا ساده و سریع بود. در گزارش میدانی حاضر، نگاهی داریم به روند اخذ ویزای هند؛ با این توضیح که بعد از کرونا در اصفهان و مشهد هم آژانس‌هایی کار ثبت درخواست ویزا را انجام می‌دهند تا لازم نباشد همه گردشگران به تهران مراجعه کنند. برای تهیه این گزارش با دوآژانس اصفهان و تهران تلفنی صحبت شده و بـقیـــه موارد حاصل گفت‌وگوها و تجربه‌های میدانی نویسنده ضمن حضور در تهران، هستند.

این روزها فعالان گردشگری کشور از حجم بالای سخت‌گیری سفارتخانه‌ها نسبت به مسافران ایرانی و مهاجر و پناهنده‌شدن شماری از مسافران اظهار نگرانی می‌کنند. روند صدور ویزا ها زمان‌برتر و هزینه‌برتر شده و ویزاهایی هم که صادر می‌شوند معمولا برای مدت کوتاهی هستند؛ مثلا ممکن است تقاضای ویزای شش‌ماهه هند بدهید؛ اما ویزای یک‌ماهه با امکان فقط یک هفته ماندن بدون امکان تغییر دلیل سفر، برایتان صادر کنند! ویزایی که نه می‌توانید با آن سفر کنید و نه دلتان می‌آید قیدش را بزنید. حالا سؤال این است که آیا همچنان که فاتحه گردشگری ورودی را خوانده‌ایم، باید فاتحه گردشگری خروجی را هم بخوانیم؟!
...