چهارشنبه پنجم تیر ۱۳۹۲ 1:3

سرزمین من- پرونده شمال- آمل

سرزمین من
زمان انتشار: تیرماه ۱۳۹۲

آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی، صفحات راهنمای سفر 

دروازه مازندران
گردش در شهر تاریخی آمل که اسمش با اسطوره‌های ایران گره خورده است

برای این شهر همین بس که دماوند، کوه اساطیری و نماد کشور ایران، در حوزه آن قرار گرفته است. شهرت تاریخی آمل که روزگاری پایتخت مازندران بوده، فقط به همین موضوع خلاصه نمی‌شود؛ شهری است که پایتخت اشکانیان بوده و از اولین مناطقی است که شیعیان در آن پا گرفتند و به سراسر ایران نفوذ کردند. شهری که «حمدالله مستوفی» بنای آن را به طهمورث، پادشاه پیشدادی نسبت می‌دهد و «این خردادبه» آن را از زمان پادشاهی فریدون تا بهرام گور، پایتخت دنیای مسکون عنوان می‌کند.

آمل امروز، گرچه مانند گذشته نیست اما همچنان دروازه‌ای است به سوی مازندران؛ شهری که پایتخت‌نشین‌ها به خوبی می‌شناسندش چون فقط 180 کیلومتر با شمال شرق پایتخت فاصله دارد. آمل شهری سرنهاده بر جلگه مازندران که رود هراز را هم در خود دارد، شهری است که بسیاری از دریادوستان پایتخت‌نشین، برای رسیدن به سواحل خطه شمال، همیشه از آن عبور می‌کنند. اما خود این شهر و اطراف آن هم...

خواندن بیشتر ..
برچسب‌ها: آمل، شمال، مازندران، سفر
نویسنده: نفیسه حاجاتی
جمعه دوم فروردین ۱۳۹۲ 1:49

سرزمین من
زمان انتشار: ویژه نامه نوروز ۱۳۹۲

آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی، صفحات راهنمای سفر 

نوروز در نصف جهان
راهنمایی کوچک برای گشت و گزار در جاذبه‌های تاریخی و طبیعی اصفهان

 

برای از اصفهان نوشتن، صبر، زمان و فضایی در قد و قواره شهری که «نصف جهان» می‌خوانندش، لازم است. شهری که به رودی زاینده، زنده‌ است. شهری که پای پل‌های منحصر به فرد و باشکوهش در آب زنده رود و دل گنبدهای فیروزه‌ای‎اش به آسمان آبی گرم است.

کتاب تاریخ‌تان را در اصفهان ورق بزنید. ردپای سلسله‌ها و دوره‌های تاریخی زیادی را اینجا در گوشه گوشه نصف جهان، می‌بینید هر چند که رد پای صفویان و پایتختی این شهر در آن دوران، آنقدر پررنگ است که در نگاه اول ممکن است تاریخ کهن این شهر به نظرتان نیاید. چهلستون، منارجنبان، منار علی، منار ساربان، مسجد جامع عتیق، پل‌ها و ... برای دیدن اصفهان، کتاب راهنما بردارید. مسیرتان را انتخاب کنید و راه را آغاز. به هر حال به میدان نقش‌جهان می‌رسید. یک روز کامل، کم است برای دیدن مسجد امام، مسجد شیخ‌لطف‌اله، عالی‌قاپو، بازار، سردر قیصریه و عصارخانه شاهی. اصفهان را هم باید در روز دید و هم در شب. چه میدان نقش جهان باشد، چه پل‌ها و چه کوچه‌های سنگفرش جلفا با کافه‌های ریز و درشن، هر کدام، شب، حس دیگری دارند.

در چهارباغ قدم بزنید. از بالای کوه صفه تمام شهر را ببینید یا زیر پل خواجو بنشینید و از آواز مردانی که می‌خوانند: «امشب در سر شوری دارم/ امشب در دل نوری دارم» لذت ببرید. اینجا نصف جهان است.

 نکته  زاینده‌رود که زنده باشد
همیشه می‌گفتند بهترین موقع برای دیدن اصفهان، اردیبهشت یا اواسط پاییز است. اما حالا که زنده‌رودش را به رودی فصلی تبدیل کرده‌اند، باید گفت، بهترین فصل برای درک اصفهان، فصل زنده شدن «زاینده رود» است. هر زمان که شنیدید زاینده رود، زنده شده، یک لحظه هم تامل نکنید. چمدانتان را ببندید و بهشت اصفهان را دریابید...

خواندن بیشتر ..
نویسنده: نفیسه حاجاتی
چهارشنبه بیست و سوم اسفند ۱۳۹۱ 15:27

سرزمین من-زری بافی

سرزمین من
زمان انتشار: اسفند ماه۱۳۹۱

آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی، صفحات راهنمای خرید 

تنیده از طلا و ابریشم

 راهنمای بافت و خرید بارچه‌های زربافت ایرانی

گزارش: نفیسه حاجاتی| عکس‌ها: حمیدرضا نیکومرام

عکس از حمیدرضا نیکومرام

قرن‌ها از زمانی که پرده‌های رنگارنگ ایرانی با نخ‌های گلابتون و ابریشم، چشم مهمانان دربار ایران را می‌گرفت و پارچه‌های زربفت، سوغات ارزشمند ایران بود، گذشته‌است. حالا این زربفت‌های ساسانی و صفوی را فقط در موزه‌‌هایی مثل ایران باستان، ملی واشنگتن، آرمیتاژ سن‌پطرزبورگ، لیون فرانسه و متروپولیتن لندن می‌توان دید. به علاوه این زربافت‌های پشت شیشه، بافته‌هایی هم هستند که میراث‌دار آن بافته‌های کهن‌اند و در انگشت‌شمار کارگاه‌های زریبافی رج می‌خورند. استادانی که موهایش را نه در آسیاب که پای ماشین‌های چوبیِ بافت و کنار نقش و نگارهای پارچه‌هایی از گلابتون و ابریشم سفید کرده‌اند آنها را خلق می‌کنند. این بافنده‌ها که معروف‌ترین‌هاشان به تازگی مهر اصالت یونسکو را هم دریافت کرده‌اند، هم به شیوه شفاهی و عملی زریبافان آینده را پرورش می‌دهند و هم چراغ کارگاه‌های زربافی ایران را روشن نگه می‌دارند...

خواندن بیشتر ..
نویسنده: نفیسه حاجاتی
جمعه سوم آذر ۱۳۹۱ 12:17

گزارشی از آئین زار خاک

سرزمین من
زمان انتشار: آذر ماه۱۳۹۱

آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی، صفحات مردم‌شناسی

مجله سرزمین منزاری بر خاک

 روزهای تاسوعا و عاشورا، اهالی روستای قورتان در استان اصفهان، آئین زار خاک را به اجرا می‌گذارند.

«فردا قیامت می‌شود» این نه یک هشدار، که خبر واقعه است؛ خبری که مردان سیاهپوش آن را فریاد می‌زنند و با شنیدنش، زن و مرد در پیچ و خم کوچه‌ها می‌گریند؛ کوچه‌های کاهگلی قلعه که هر سال محرم، شاهد برگزاری این آئین و شنونده این شیون‌ها هستند.

اینجا روستای «قورتان» است و امروز نهمین روز ماه محرم، روز تاسوعا و آئین «زار خاک»؛ آئینی که برای اجرای آن از سال‌ها پیش برای هر طایفه‌ای در روستا وظیفه‌ای مشخص شده است.

 امسال هم مانند سال‌های گذشته، یک طایفه نخل را آماده کرده تا 4 طایفه دیگر، پایه‌های آن را بالا ببرند. علم‌دارها هم مهیا شده‌اند. دسته سادات برای خواندن «دم»ها به راه افتاده و حرکت می‌کنند. صدای سنج و طبل میان صدای ذکر و زاری گم می‌شود.

 زار خاک را می‌توان یکی از محزون‌ترین آئین‌های تاسوعایی مردم ایران دانست، آئینی که این روزها برای ثبت در فهرست میراث معنوی کشور، معرفی شده است.

خواندن بیشتر ..
نویسنده: نفیسه حاجاتی
پنجشنبه شانزدهم شهریور ۱۳۹۱ 14:11

سرزمین من
زمان انتشار: شهریور ماه۱۳۹۱
آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی،

سرزمین من-مجله ایرانگردی-همشهری-ماهنامهحلیم نقش جهان

 

فقط شاید سر میز صبحانه چندان جایش نباشد وگرنه هم می‌شود ناهار و شام خوردش هم پیش‌غذا، هم عصرانه. حلیم بادمجان با نان تازه و ریحان، غذایی است که با مناسبت و بی‌مناسب سر سفره‌ها می‌آید. می‌توانید، یک عصر وقتی دارید در چهارباغ عباسی قدم می‌زنید و هوس یک عصرانه کرده‌اید، ذرت مکزیکی و سیب زمینی سرخ کرده و بال مرغ و اسنک را فراموش کنید و بروید یک بشقاب حلیم بادمجان بخورید با نان خانگی و ریحان تازه.

حلیم بادمجان را طباخی‌های اصفهان سر تا سر سال می‌پزند اما برخی‌هایشان هم ترجیح می‌دهند فقط در ماه رمضان این غذای خوشمزه را سرو کنند. ماه رمضان که می‌شود، حلیم بادمجان جزو جدایی‌ناپذیر سفره افطار برخی از خانواده‌های اصفهانی است و در میهمانی‌های افطارشان، دو غذای طلایی‌رنگ؛ حلیم بادمجان (برای پیش غذا) و خورش ماست (برای دسر) سفره‌هایشان را رنگین‌تر و دوست‌داشتنی‌تر می‌کنند.

 

خواندن بیشتر ..
نویسنده: نفیسه حاجاتی
پنجشنبه شانزدهم شهریور ۱۳۹۱ 14:10

سرزمین من
زمان انتشار: مرداد ماه۱۳۹۱
آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی،

سرزمین من-مجله ایرانگردی-همشهری-ماهنامه

 

افطار تا سحر زیر بیدمجنون‌های کنار زنده‌رود

 

رمضان تنها ماهی است که، برای گذراندن «سریع و نسبتاً راحت» روزهایش نقشه می‌کشیم تا بعد شب‌هایش را با حسی شبیه پیروزی و قدرت زندگی کنیم.

هر کس هم در هر گوشه دنیا روشی برای این «گذراندن» دارد. در اصفهان که باشی، می‌توانی بروی بنشینی کنار زنده‌رود (اگر باشد)، نسیم خنک رود را احساس کنی، صدای آب را از رود و صدای اذان را از مسجدی که همان نزدیکی‌هاست، بشنوی و روزه‌ات را با طعم حلیم بادمجان و نان تازه یا آب جوش و خرمای مسجد نزدیک پارک، باز کنی بعد هم بی‌خیال سریال‌های رنگارنگ تلویزیونی، تا سحر کنار خانواده یا دوستانت، زیر سایه بید مجنون‌های کنار رود، بنشینی به لذت بردن از فضای صمیمی جمع و هوای خوب کنار رود.

می‌توانی بعد از افطار، قدم بزنی از پل خواجو تا سی‌و سه پل، از پل مارنان تا پل جویی و بعد حتی تا پل شهرستان. می‌توانی زیر پل خواجو، در خنکا و روشنای پل بنشینی به شنیدن صدای مردهایی که (اگر بتوانند) آوازی قدیمی را شروع می‌کنند به خواندن دسته‌جمعی یا فردی. می‌توانی بروی بنشینی، صدای جریان تند آب را زیر پایه‌های پل جویی بشنوی یا زیر سی‌و سه پل، چای و آش رشته بخوری و آماده شوی برای یک روز پرامتناء دیگر.

خواندن بیشتر ..
نویسنده: نفیسه حاجاتی
پنجشنبه هفتم اردیبهشت ۱۳۹۱ 15:52

سرزمین من
زمان انتشار: اردیبهشت ماه۱۳۹۱
آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی، بخش راهنمای سفر، صفحات ۹۰ و ۹۱.

سرزمین من-مجله ایرانگردی-همشهری-ماهنامهیک خرید تماشایی

راهنمای گشت و گزار و خرید در بازار تاریخی قیصریه اصفهان

گشت و گزار در بازارها و مراکز خرید برای خیلی از ما، لذت خاصی دارد و خیلی وقت‌ها برایمان به چیزی فراتر از یک خرید یا تفریح ساده تبدیل می‌شود. گاهی دوست داریم پاساژهای شیک را بالا و پایین کنیم و گاهی هم دل‌مان لک می‌زند برای پیاده‌روی در یک بازار قدیمی با تمام سراها، تیمچه‌ها و حجره‌های بزرگ و کوچکش؛ جایی درست مثل بازار قیصریه اصفهان، بازاری که بیش از همه، به خاطر سردرش، شهرت دارد.

قبل از ورود به بازار، باید ایستاد، چشم دوخت به سردر قیصریه، نقاشی‌های رضا عباسی و کتیبه‌های آجری با بیت زیبای:«غرض نقشی است کز ما باز ماند/ که هستی را نمی‌بینم بقایی». بعد می‌شود وارد بازار چیت‌سازها شد؛ بازاری که حالا دیگر نامش چندان معرفش نیست چون مغازه‌دارها ترجیح داده‌اند برای امرار معاش به فروش چیزهای دیگر و از جمله خرت و پرت‌های دنیای معاصر روی بیاورند. اما به هر حال هنوز می‌شود حس خوب یک بازار قدیمی را با قدم زدن در بازار قیصریه تجربه کرد.

نکته: از زاویه درست

زاویه دید، نکته مهمی است برای تماشا. همانطور که مثلاً برای ورود به شانزه‌لیزه بهتر است از خروجی مترو، بالا بیایید و بعد ناگهان، بنای تریومف و شلوغی شانزه‌لیزه را درک کنید، برای دیدن میدان نقش جهان هم بهتر است از بازار به سمت سردر قیصریه بیایید و بعد از فضای نسبتاً تاریک و کوچک بازار خارج و با عظمت میدان نقش جهان مواجه شوید...

خواندن بیشتر ..
نویسنده: نفیسه حاجاتی

سرزمین من
زمان انتشار: فروردین ماه۱۳۹۱، ویژه نامه نوروز ۹۱
آدرس: مجله سرزمین من، ماهنامه ایران شناسی و ایران‌گردی، بخش راهنمای سفر، صفحات ۹۰ و ۹۱.

سرزمین من-مجله ایرانگردی-همشهری-ماهنامه-ویژه نامه نوروز 91
از قعر دره‌ها و نوک قله‌ها تا باغ پرندگان
چند ساعت زندگی در میان پرندگان

ممکن است در تمام زندگی‌تان یک حیوان اهلی را هم توی دستانتان نگرفته باشید. ممکن است در کودکی‌تان تمام جوجه‌های سبز و سفید و قرمزی را که بچه‌های همسایه بر سر داشتن و بغل کردن‌شان دعوا داشتند، از فاصله‌ی حداقل یک متری فقط تماشا کرده باشید و هیچ وقت حسرت داشتن همستر، اسب سفید، سگ، گربه و طوطی روی دل‌تان سنگینی نکرده باشد.

اما یک روز بروید جایی که پرنده‌های کوچک و بزرگ از کنار پایتان رد می‌شوند، پلیکان‌ها با سر و صدا روی سطح آب برکه سر می‌خورند و قوهای مشکی جیغ‌کشان دنبال هم می‌کنند؛ بروید در باغی پر از پرنده، راه بروید، نگاه کنید، گوش بدهید و لذت هم ببرید. لذت که هیچ، حتی جیغ بکشید و بگویید:« وای من عاشق این مرغه‌م!» و بعد زل بزنید به حجم سفید گرد پشمکی مانندی که اگر یک نوک قرمز از داخلش بیرون نزده و خرامان خرامان از کنار پایتان رد نشده بود، اصلاً تصور هم نمی‌کردید که ممکن است یک پرنده، آن هم مرغ باشد.

... ابوالفضل چیتی، دامپزشک و معاونت باغ پرندگان، بهار مخصوصاً اردیبهشت و اوایل پاییز را بهترین فصل‌ها برای بازدید از باغ می‌داند. به خاطر این که فصل آشیانه‌سازی و جفت گیری پرندگان است و باغ پر از صدای پرندگان و پر از رنگ‌های متنوع می‌شود. بعد تاکید می‌کند که این باغ در خاورمیانه کم‌نظیر است و مثال می‌آورد که:« یک جفت قوی مشکی داریم. قوهای مشکی در جایی به جز محیط زیست طبیعی خودشان تخم ریزی نمی‌کنند اما اینجا آن‌قدر فضا برایشان طبیعی ساخته شده که دو تا سه بار در سال تخم‌ریزی می‌کنند.»

خبرهای تازه: قبل از ورودی دوم باغ، ساختمان سفیدی هست که ساختمان اداری باغ محسوب می‌شود. یعنی جایی که کارشناسان واحدهای پرورش، تغذیه، قرنطینه، کلینیک، بهداشت و ... مشغول به کارند. دور تا دور دفتر کار معاون باغ، چند طاووس، شترمرغ، پلیکان، طوطی و حیوانات مختلف تاکسی‌درمی شده‌ای هستند که همه از حیوانات باغ بوده‌اند که پس از مرگ، این طوری در باغ مانده‌اند.

عکس صفحه-باغ پرندگانچیتی می‌گوید:« به زودی بخش تاکسی‌درمی را هم برای بازدید عموم افتتاح می‌کنیم.» و خبر خوب دیگر، ورود پنگوئن‌ها به باغ پرندگان است. آن‌طور که معاون باغ می‌گوید، مراحل آشیانه سازی برای پنگوئن‌ها در حال انجام است و به زودی می‌توانیم پنگوئن‌ها را هم در باغ پرندگان ببینیم.

خواندن بیشتر ..
نویسنده: نفیسه حاجاتی
عنوان متن تبلیغات
© نون‌ح‌‌‌