سه هفتهی اخیر به صحبت از وب 2.0 و ابزارها و مظاهر آن گذشت و حالا رسیدهایم به مبحث «وبلاگ» که شیرین است و جذاب و پرطرفدار! هفتهی پیش دربارهی «روز جهانی وبلاگ» و «هفتمین سالگرد تولد وبلاگستان فارسی» صحبت کردیم و نظرات برخی از وبلاگنویسان را دربارهی چیزی به نام «وبلاگ» و تاثیرش بر زندگیمان، نوشتیم. اما امروز در هشتمین قسمت ستون اینترچت میخواهم به دلیل کمبود فضا، فقط درباره دو نمونه از پرطرفدارترین انواع وبلاگها: «وبلاگهای نوشتاری» و «فتوبلاگها» بنویسم و صحبت از انواع جدیدتر و جذابتری چون «ویدئوبلاگ»، «پادکست» و همچنین پدیدهی «میکروبلاگینگ» را به هفتههای آینده موکول میکنم. لازم به ذکر است که دایرهالمعارف ویکیپدیا (که خود، از جالبترین مظاهر وب 2.0 است و در هفتههای آتی به آن خواهیم پرداخت) انواع مختلفی از وبلاگ ذکر شده است که عبارتند از: وبلاگهای نوشتاری(textual)، آرتبلاگها(artlog)، فتوبلاگها(phlog,photoblog)، اسکچبلاگها (sketchblog)، وبدئوبلاگها(vlog)، موزیکبلاگها(MP3 blog) و رادیوبلاگها((podcasting.
وبلاگ بنویسید/بخوانید!
وبلاگهای نوع اول، وبلاگهای نوشتاری(textual) هستند. پرطرفدارترین نوع وبلاگها(مخصوصاً برای کشورهای جهان سومی که سرعت اینترنتشان بیشتر به شوخی میماند)!
در ویکیپدیای فارسی در تعریف وبلاگ نوشته شده:« واژهٔ Weblog اولینبار توسط «یورن بارگر» استفاده شد که یک همآمیزی از دو واژهٔ Web و Log است. واژهٔ Log از ریشه واژه یونانی Logos به معنای «دفتر گزارش سفر کشتیها» گرفته شده و البته این واژه در زبان تخصصی رایانه به پروندههایی گفته میشود که گزارش وقایع رخداده در رایانه را ثبت میکنند. بلاگ (Blog) نیز شکل کوتاهشده وبلاگ است. وبلاگ، وب نوشت یا بلاگ یک وبگاه یا صفحاتی از یک وبگاه اینترنتی متشکل از مطالب کوتاه به نام پست(Post) با محتوای اندیشه، اطلاعات و خاطرات روزانه شخصی و پیوندهایی است که به ترتیب زمانی از جدید به قدیم قرار گرفتهاند. شایان ذکر است که نویسنده وبلاگ ممکن است یک یا چند نفر باشند. واحد مطالب در وبلاگ، «پست» است. در حالی که واحد مطالب در وبگاه، صفحه(Page) میباشد. معمولاً در انتهای هر مطلب، برچسب تاریخ و زمان، نام نویسنده و پیوند ثابت به آن یادداشت، ثبت میشود. فاصلهٔ زمانی بین مطالب وبنوشت لزوماً یکسان نیست و زمان نوشتهشدن هر مطلب به خواست نویسندهٔ وبنوشت بستگی دارد...»
حرفهایتان را در وبلاگتان مینویسید. وبلاگنویسان یا کاربران عادی اینترنت حرفهایتان را میخوانند و اگر دوست داشتند، نظرشان را زیر متن شما مینویسند یا به وسیلهی ابزارهای جدید (که در هفتههای آتی معرفیشان خواهیم کرد) مخالفت یا موافقت خودشان را به شما و دیگران اطلاع میدهند. یک تعامل ساده، سریع، جذاب و آزاد!
برای وبلاگ«نویس» شدن باید یک «فضا» در اینترنت برای خودتان ثبت کنید. میتوانید از فضاهای رایگان که «سرویسهای وبلاگنویسی» به کاربران ارائه میدهند، استفاده کنید یا خودتان یک فضا(هاست) و یک نام(دومین) بخرید.
بلاگفا، پرشینبلاگ، بلاگاسکای و پارسیبلاگ از جمله معروفترین سرویسهای ارائهدهنده وبلاگ رایگان ایرانی هستند و وردپرس و بلاگر هم از معروفترین سرویسدهندههای رایگان خارجیاند که حرفهایترند و در عین حال با زبان فارسی مشکلی ندارند و حتی امکانات ویژهای هم برای فارسیزبانان در نظر گرفتهاند.
وبلاگ ببینید/ ببینید!
عکاسها معمولاً ترجیح میدهند تصویری صحبت کنند و به همین دلیل ساده است که نوع دوم وبلاگها که «فتوبلاگ» نام گرفتهاند، متولد شدند. فتوبلاگها طرفداران زیادی دارند. مخصوصاً که در این چند سال به خاطر وجود دوربینهای دیجیتال، امکان لذت بردن از فعل عکاسی برای خیلیها به وجود آمده و از طرف دیگر، مردم نیز معمولاً با تصویر راحتترند و ارتباط بیشتری برقرار میکنند.
طبق تعریف دایرهالمعارف انگلیسی ویکیپدیا «فتوبلاگینگ» نوعی از به اشتراکگذاری عکس (photo sharing) و انتشار (publishing) عکس در قالب وبلاگ است با این تفاوت که تمرکز و تاکید بیشتر بر عکاسی است تا بر نوشتار.
از یک نظر میتوان فتوبلاگها را به سه دسته تقسیم کرد. فتوبلاگهایی با دومین شخصی(فتوبلاگر، فضا و نام فتوبلاگش را خود، خریده است.)، فتوبلاگهایی روی سرویسدهندههای وبلاگی که اصولاً برای وبلاگهای نوشتاری طراحی شدهاند.(مانند سرویسهای بلاگر و بلاگفا که امکانات ویژهای برای فتوبلاگرها ندارند.) و دستهی سوم که در سرویسهای ارائهدهندهی فتوبلاگ(سرویسدهندههایی که فضاهایی را اختصاصاً برای فتوبلاگینگ طراحی کردهاند.) قرار دارند. از جمله معروفترین سرویسدهندههای فتوبلاگ میتوان به «Flickr» محصول پرطرفدار شرکت یاهو و «picasa» محصول روبه گسترش شرکت گوگل است.
برای یک فتوبلاگر خوب و پرطرفدار بودن، باید خوب ببینید، خوب تصاویر را ضبط کنید، به سلیقه مخاطبانتان توجه کنید، تیتر و اگر دوست داشتید، تفسیر جذاب و متناسبی برای عکستان بنویسید و در زمان مناسبی کار خوبتان را در وبلاگتان قرار دهید. البته میتوانید برای بیشتر دیدهشدن حرفهای تصویریتان، به تبلیغات رایگان و غیررایگانی که در فضای مجازی و غیرمجازی برای وبلاگها تدارک دیدهشده نیز، پناه ببرید.(که البته در هفتههای آتی به این مهم نیز خواهیم پرداخت.)
وبلاگها رسانههای جدید دنیای ما هستند. رسانههای جذاب، دوستداشتنی و باارزش که به مخاطبانشان حق انتخاب میدهند! «حق انتخاب»! چیزی که تا به حال کمتر وجود داشته. شما دیگر مجبور نیستید یک روزنامهی چند ده صفحهای را بخرید و بعد فقط صفحهی حوادث یا هنر یا سیاستش را بخوانید. میتوانید وبلاگهایی را بخوانید که فقط به موضوعات هنر، سیاست، حوادث و ... میپردازند. این وبلاگها هم به روزترند، هم سریعتر و هم کممحدودیتتر! دیگر مجبور نیستید رادیویتان را روشن، یک شبکه را انتخاب و بعد به هر چه که پخش میکند، گوش دهید. بلکه میتوانید در دنیای مجازی بگردید و پادکستهای موردعلاقهتان را دانلود کنید. اما مهمتر از همه این است که در دنیای مجازی، به کاربران اهمیت داده میشود. نظر «شنوندگان» و «بینندگان» برای سازنده و سرویسدهندهی وبلاگ بسیار مهم است و مهمتر اینکه این نظرات سریع، صریح و به سرعت منتشر میشوند و به واقع «حق با مشتری است»!
یادتان باشد که از این سری مطالب دو تیتر باقی مانده:« وبلاگ بگویید/بشنوید.» و «وبلاگ بازی/تماشا کنید.» هفتهی آینده را از دست ندهید!